Thermografie is een contactloos, eenvoudig en pijnloos onderzoek dmv een infraroodcamera, ook wel thermografische camera genoemd. Deze camera legt verschillen in temperatuur aan de oppervlakte van het lichaam vast. Het toestel zet deze temperatuurmetingen om naar kleuren en nauwkeurige beelden.
In principe is het lichaam van een paard symmetrisch. Is er een asymmetrie zichtbaar, dan kan dit het gevolg zijn van een fysiologisch proces. Een reactie van het lichaam op een blessure of een gebied waar er gecompenseerd wordt voor een ander probleem, kan zo makkelijk en snel opgespoord worden. De doorbloeding stijgt op die plaatsen en hiermee de temperatuur ook. Er kunnen geen diagnoses gesteld worden maar we kunnen u wel vertellen waar er regio’s zitten die uw aandacht vereisen. Deze beelden worden in een rapport gebundeld met uitleg over welke zones afwijkend zijn qua temperatuur.
Een thermografisch onderzoek kan preventief zijn. Een blessure kan namelijk veertien dagen voor ze zichtbaar is reeds fysiologische veranderingen geven die soms al vast te stellen zijn door temperatuurverschillen. Zo kan je, voor er ernstige schade is, reeds de nodige aanpassingen doen om erger te voorkomen.
Soms past bv een zadel niet goed en geeft dit weefselschade door overdreven druk. Wanneer deze schade te pijnlijk wordt, zal je paard dit tonen door bv verzet tijdens het rijden, oren plat bij het opzadelen, niet willen inbuigen, …
Daar een paard een prooidier is en dus niet snel zijn pijn (en zwakte) toont, kunnen we deze gedragsproblemen voorkomen als we op tijd kunnen vaststellen dat er bv een aanpassing van het zadel nodig is. Om die reden is een jaarlijks preventief onderzoek geen overbodige luxe.
Vroegtijdige opsporing = snel herstel!
Een thermografisch onderzoek kan ook dienen voor het opsporen van mogelijke oorzaken bij problemen.
Problemen zoals
- Gedragsverandering of vermoeden van pijn (staartzwiepen, verzet tijdens rijden of opzadelen of grondwerk, “painface”, stampen, met hoofd slaan, …)
- Des te langer een paard rugpijn van het zadel heeft, des te meer klachten elders in het lichaam gaan ontstaan door compensatie (wijken voor pijn).
- Vermoeden van rug- of halsproblemen
- Rijtechnische problemen zoals niet willen inbuigen, verkeerd aan galopperen of verspringen in galop, verzet tegen de hand of het been, moeilijk recht richten, onvoldoende ruggebruik…
- Gewrichts- of spierproblemen
- Vermoeden van slecht passend zadel (hoe langer het paard met rugpijn loopt, hoe meer regio’s waar compensatieproblemen optreden)
- Mank lopen
- Weigeren bij het springen
- Gevoelig reageren bij aanraking zonder aanwijsbare oorzaak
- Vermoeden van zenuwbeknelling of doorbloedingsproblemen
- …
Ook bij drachtige merries kan zonder probleem een thermografisch onderzoek uitgevoerd worden daar er geen straling gebruikt wordt.
Er is ook geen verdoving voor nodig.
Aandachtspunten bij een thermografisch onderzoek
Er zijn wel een aantal zaken waarmee rekening moet gehouden worden om een betrouwbaar resultaat te kunnen bekomen. Zo is de temperatuur van de huid heel beïnvloedbaar door vochtigheid, wind, zon, een deken, dikke manen over de hals … We kunnen een vertekend beeld krijgen daardoor. We noemen deze storende invloeden van buitenaf artefacten. Werken in de juiste omstandigheden is dus erg belangrijk.
- Er moet een windvrije overdekte plaats beschikbaar zijn waar geen zonnestralen door het dak komen
- Met erg vochtige of warme dagen (>24 graden), moet het onderzoek uitgesteld worden
- Het paard dient de avond voordien grondig gepoetst te worden zodat er zo weinig mogelijk mest- of zweetvlekken aanwezig zijn
- Indien er de dag zelf toch nog mest- of zweetvlekken zijn, graag met zachte borstel zo veel mogelijk verwijderen doch zo weinig mogelijk wrijven daar dit verhoogde doorbloeding geeft
- Paard of pony dient ook liefst een nachtje op stal te blijven of toch minstens een uur of zes
- Indien er een deken op ligt, zou dit minimum een drietal uur op voorhand afgedaan moeten worden, bij geschoren paarden is een half uur voldoende
- De manen en staart worden ingevlochten (of er worden opstaande staartjes gemaakt), liefst op voorhand door de eigenaar zelf
- Het paard of de pony mag ook niet nat geregend zijn of een paar uur voordien gewassen worden.
Hoe verloopt een thermografisch onderzoek?
Het paard wordt recht uit de stal eerst gefotografeerd met de infraroodcamera.
Probeer het paard zo weinig mogelijk aan te raken. Aangezien wrijving opwarming geeft, krijgen we anders een fout beeld.
Er wordt ook dadelijk nagekeken op zichtbare huidletsels, littekens, “vuile zones”.
Daarna bekijken we het paard in beweging. Hoe stapt het paard op een rechte lijn? Afwijkingen? Scheefheid? Asymmetrische spieropbouw? Gemoed?
Hierna mag het paard aan de longe. Enkele cirkels in vlotte stap, in vlotte draf en in galop op beide kanten. Enerzijds kijken we opnieuw naar beweging en asymmetrie, anderzijds willen we ook zien wat beweging en opwarming doet met het lichaam en eventuele probleemzones. Dit longeren is maar kort daar het paard niet mag zweten.
We nemen opnieuw dezelfde reeks foto’s.
Bij een vermoeden van zadelproblemen wordt er ook gereden eventueel en naar het zadel gekeken.
We palperen het paard om te zoeken naar eventuele zwellingen, afwijkingen, verhoogde spiertonus, …
Hierna worden de foto’s vergeleken op de laptop en bespreken we al kort de duidelijkste problemen (als die er zijn).
Nadien worden de foto’s in een rapport geplaatst en wordt dit binnen de week uitgebreid besproken. U krijgt dit rapport ook toegezonden zodat u het eventueel met uw dierenarts, osteopaat, zadelpasser, … kan bespreken.
Het meest uitgebreide onderzoek “thermografie hele paard met zadelcheck” duurt al snel een tweetal uur. Probeer dit ook zo in te calculeren.